“SA KABATAANG PILIPINO”

Itaas ang iyong

Malinis na noo

Sa araw na ito,

Kabataang Pilipino!

Igilas mo na rin ang kumikinang mong

Mayamang sanghaya

Magandang pag-asa ng Bayan kong Mutya!

Makapangyarihang wani’y lumilipad,

At binibigyang ka ng muning mataas,

Na maitutulad ng ganap na lakas,

Mabilis na hangin, sa kanyang paglipad,

Malinis na diwa, sa likmuang hangad.

Ikaw ay bumaba

Na taglay ang ilaw

Ng sining at agham

Sa paglalabanan,

Bunying kabataan,

At iyong kalagiun ang gapos mong iyang

Tanikalang bakal na kinatalian

Ng matulain mong waning kinagisnan.

Ikaw na lagi nang pataas nag lipad,

Sa pakpak ng iyong Mayamang pangarap,

Na iyong Makita sa Ilimpong ulap

Ang lalong matamis

Na mag tulaing pinakananais,

Ng higit ang sarap

Kaysa “ambrosia” at “nectar” na awagas

Ng mga bulaklak.

Ikaw na may tinig

Na buhat sa langit,

Kaagaw sa tamis

Na kay Filomenang Malinis na hiomig,

Sa gabing tahimik

Ay pinaparam mo ang sa taong sakit,

Ikaw, na ang batong sukdulan ng tigas

Sa lakas ng iyong diwa’y nagagawad

Ng buhay at gilas,

At ang alaalang makislap

Ay nabibigayan ng kamay mong masikap

Ng buhay na walang masasabing wakes.

At ikaw, na siyang

Sa may iba’t ibang

Balani ni Febong kay Apelas mahal,

Gayundin sa lambong ng katalagahan,

Na siayng sa guhit ng pinsel mong tanga’y

Nakapaglilipat sa kayong alinman;

Hayo na’y tumakbo! Sapagka’t ang banal

Na ningas ng wani’y nais maputungan

Kayong naglalama’y,

At maipamansag ng tambuling tangan,

Saan man humanggan,

Ang ngalan ng tao, sa di matulusang

Lawak ng palibot na nakasasaklaw.

Malwalhating araw,

Ito, Pilipinas, sa lupang tuntungan!

Ang Lumikha’y dapat na pasalamatan,

Dahilan sa kanyang mapagmahal,

Na ikaw’y pahatdan.

Si Dr. Jose Protacio Rizal Mercado y Alonte ay pinanganak sa isang mayamang angkan sa Calamba, Laguna at pampito sa labing-isang anak ng mag-asawang Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro at Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos. Nag-aral siya sa Ateneo Municipal de Manila, at nakakuha ng diploma sa Batsilyer ng Sining at nag-aral ng medisina sa Pamantasan ng Santo Tomas sa Maynila. Ipinagpatuloy niya ang kanyang pag-aaral sa Universidad Central de Madrid sa Madrid, Espanya, at nakakuha ng Lisensiya sa Medisina, na nagbigay sa kanyan ng karapatan sanayin ang medisina. Nag-aral din siya sa Pamantasan ng Paris at Pamantasan ng Heidelberg.

Ang tulang “Sa Kabataang Pilipino” ay salin ng tulang “A La Juventud Filipina” na sinulat ni Rizal sa Unibersidad ng Santo Tomas noong 1879 sa gulang na labingwalong taon. Ang tulang ito ang nagkamit ng unang gantimpala sa patimpalak sa pagsulat ng tula, na itinaguyod ng Liceo Artistico Literario, samahang binubuo ng mga taong mahilig sa panitikan at sa sining. Mga Kastila’t katutubo ang lumahook na sa paligsahan nguni’t ang Lupon ng Inampalang binubuo ng mga kastila ay humanga sa tula ni Rizal at ipinagkaloob dito ang unang gantimpala.

Ang tulang ito ang kauna-unahang lantarang pagpapahayag ni Rizal ng kaniyang damdaming makabansa. Hinihimok niya ang kabataang Pilipino upang mamukadkad at linangin ang kaniyang masisining na katalinuhan, tinatawag itong “Magandang Pag-asa ng Bayan Kong Mutya,” na ngayo’y isang pariralang malimit banggitin.

Makikita kaagad sa unang taludtod ang ipinaparating na mensahe ni Rizal na ang kabataan ay ang pag-asa ng bayan, sa paggamit ng mga salitang “kabataan ng aking pangarap” at “pag-asa ng bayan”. Isinaad din nya na hinihintay niyang mangibabaw ang katalinuhan ng mga kabataan upang magtulong-tulong sa pagunlad ng bayan. Pinapayuhan din niya, sa ikatlong talata, na gamitin ng kabataan ang karunungan sa agham at sining upang makawala sa gapos na nagsisiil sa damdamin ng mamamayan.

Inihalintulad din nya ang himig ng kabataan sa boses ni Philomel na nakakapagpawi ng luha at hinagpis. Ang diwa at alaala ng kabataan ay siya ding gagamitin upang mapagtibay ang ating bayan, at ito ay walang kamatayang nakatanim sa puso ng kabataan. Parang pinapangaralan niya ang mga kabataang Pilipino na gamitin ang kanilang angking talino at nakamit na karunungan sa dalawang paraan, ang dalawang para na ito ay ang iangat ang Pilipinas upang tayo’y umunlad, at maging patriot ng bansang Pilipinas.

Sa tula’y ipinahahayag na ang Pilipinas ay bayan ng mga Pilipino at ang salitang “Pilipino” ay unang ginagamit upang tawagin ang mga katutubo ng Pilipinas, hindi ang mga kastilang ipinanganak sa Pilipinas, na siyang gamit ng salitang ito.

Ipinahahayag din sa tulang ito na ang Pilipinas ay bayan ng mga Pilipino at ang salitang “Pilipino” ay unang ginagamit upang tawagin ang mga katutubo ng Pilipinas, hindi ang mga kastilang ipinanganak sa Pilipinas na siyang gamit ng salitang ito.